Marillion – This Train Is My Life (Absolute Radio Zoo Session, 21 november 2008)

20 jaar en 2 weken terug in de tijd. 12 november 1988. Nederland is Europees Kampioen en ik doe een voorzichtige poging tot iets wat op studeren moet lijken. Ik ben een vent van 20 en volkomen verbouwereerd word ik in Tivoli Utrecht ondergedompeld in een mij volslagen onbekende wereld die Marillion heet. 4 Engelse muzikanten staan ietwat onwennig op het podium, want de band heeft immers net haar zanger zien vertrekken. De zanger onder wiens leiding Marillion uitgroeide tot supergroep is weg. En juist op dat moment dat Fish er de brui aan geeft treft het Marillionvirus mij. Samen met 1000 uitzinnige Freaks – de geuzennaam die al lang niet meer wordt gehanteerd maar in die tijd exact duidde hoe het met het fanatisme van de fanbase was gesteld – verwelkom ik de band met een orkaan van geluid. Ik raak bevangen door iets waarvan ik op dat moment de impact nog niet kan vermoeden. Bevangen door een passie die 20 jaar later alleen nog maar is gegroeid. 

In de decennia die volgen gebeurt er van alles. Steve Hogarth komt. In eerste instantie met lichte argwaan bekeken (wat moet een knappert met een boblijntje in een symfonische rockband? ) blijkt hij echter de perfecte opvolger te zijn. 11 studioalbums volgen. Releases die soms een lichte teleurstelling opleveren (Holidays in Eden, Radiation, Somewhere Else), vaak een prettige verrassing (Anoraknophobia, Marillion.com) en nog vaker een euforisch gevoel over mij afroepen  (AOS, Brave, Marbles, Happiness Is The Road). Internet komt. Marillion wordt kapitein van haar eigen schip en maakt ten volle gebruik van het wereldwijde web. We gaan van een karig studiebeursje naar prettige salarissen. We hoeven ineens niet meer met de trein naar Utrecht. Nee, we vliegen nu naar Londen om de band te zien. Of rijden naar Parijs om Steve Hogarth in zijn uppie een Montmartriaans theater omver te zien spelen. We rijden er zelfs voor naar Heerhugowaard! Of we zitten 3 dagen met 3000 fans van over de hele aardkloot in een volledig afgehuurd Centerparcs in ons eigen Zuid Holland. Marillion incluis. Met 3 fantastische avondvullende optredens. Omdat het kan. Ik krijg het niet uitgelegd aan mijn omgeving. Ik ben ook gestopt met het proberen uit te leggen 🙂

November 2008. We trekken weer het land door, van Heerhugowaard via Zwolle en Tilburg naar eindstation Nijmegen. Nummer 46, 47, 48 en 49 op mijn lijst met Marillionconcerten. We slaan weer wat euro’s stuk op nieuwe merchandise. We laten ons betoveren door een bijna perfecte setlist waar elke avond genoeg variatie in zit om niet te gaan vervelen. Zwolle valt een beetje uit de toon, want het rumoer in de zaal is stuitend en ook op het podium gaat er technisch gezien van alles mis. Een concert om te vergeten. De overige 3 zijn van wereldklasse. Met als uitschieter gisteren in De Vereeniging in Nijmegen. Een prachtige zaal, een prachtig publiek en een prachtig lang-zal-ie-leven voor Steve Rothery. De hele show is overigens – zoals elke avond van deze tour – binnen enkele dagen te downloaden via Marillion.com.

Moet ik nog iets over setlisten gaan vertellen? Ach, een groot aantal nummers van de nieuwe dubbelaar Happiness Is The Road komt voorbij. En na 2 maanden zéér intensief beluisteren ben ik er inmiddels achtergekomen dat disc 1 (Essence) het beste album is dat Marillion ooit maakte. Case closed, dus. Fenomenaal. Met name Essence zelf en The Man From The Planet Marzipan. Verder grijpt de band veelvuldig terug naar Afraid of Sunlight, Brave en Marbles. En dan kan er bij voorbaat al weinig meer mis gaan.

De meest indrukwekkende momenten komen op het conto van Out of this World. Marillion schreef dit nummer in 1995 over Donald Campbell, de snelheidsduivel die tijdens een poging om het snelheidsrecord op water te verbreken in 1967 verongelukt. Zijn boot noch zijn lichaam konden met de technische middelen van die tijd worden geborgen uit de diepe krochten van Lake Coniston. Ene Bill Smith is hobbyduiker / Marillionliefhebber en raakt geobsedeerd door het nummer. Hij start in het begin van dit millennium een driejarige zoektocht naar de overblijfselen en met succes. De resten van de boot en het stoffelijk overschot van Campbell worden gevonden. Steve Hogarth wordt door de dochter van Campbell uitgenodigd om Out of this world te zingen op zijn begrafenis – 40 jaar na zijn overlijden. Tijdens deze tournee worden de authentieke beelden van zijn fatale poging vertoont. Hartverscheurend. Met name een van de laatste shots, waarbij de vrouw van Campbell in al haar verstilde verdriet aan de waterkant staat.

video: day8school – 013 Tilburg

Of een concertavondje met het predikaat ‘redelijk’, ‘goed’ of ‘fantastisch’ kan worden bestempeld is van vele factoren afhankelijk. Op het Marillionforum is het ook een immer terugkerende vraag. Waarom lukt het in de ene zaal wel en in de andere niet? Welnu, ik ben er uit. Het is de vloer. De vloer? Jazekers. Hout. Vredenburg – de gastheer van mijn persoonlijke top3 van beste Marillionconcerten – heeft een houten vloer. De Vereeniging heeft een houten vloer. Een houten vloer is een garantie voor een fantastische avond. 013 heeft dan misschien zwart beton, maar met een beetje goeie wil kun je er donkerbruin hout in zien. Nu maar hopen dat Vredenburg 2.0, geopend vanaf 2012, zijn houten vloer heeft mogen behouden…

En nu? Ach, gisteren werd duidelijk dat de heren op 15 februari weer langs komen. En eind maart natuurlijk het Marillionweekend 2009… Oh, ik zie trouwens dat ze overmorgen in Lille staan. Mmm, dat is maar 199 kilometer….

Ach wat blijft het toch enig om fan te zijn van een band die niet alleen muzikaal zichzelf nogal eens wil vernieuwen maar ook de muziekindustrie zo nu en dan weer eens laat opveren. Marillion was een van de eerste bands die kracht van internet gebruikte om zich te ontworstelen aan het juk van de platenmaatschappij. Pre-orderen van albums (niet zomaar voorintekenen maar gewoon kopen terwijl de plaat nog gemaakt moet worden) is een concept dat de band tot een kunst heeft verheven. Met een bijzonder loyale fanbase die de hele aardkloot omspant is dat niet zo’n probleem. De communicatie tussen band en fans is 1 op 1. Geen ruis op de lijn. Geen graaiers in grijze pakken. Geen wurgcontracten. Geen bullshit. Gewoon prachtige muziek maken zonder verantwoording af te leggen aan wie dan ook.

Maar ook met het risico dat het uitblijven van verkopen je rechtstreeks in de portemonnee treft. En zelfs het voortbestaan van de band en de hele toko eromheen kan bedreigen. Hoewel Marillion al jaren kan vertrouwen op die grote groep fans – die voor elke uitgebrachte scheet blindelings de creditcard trekt – heeft de band door de jaren heen talloze pogingen gedaan om een ‘nieuw’ publiek te bereiken. Eergistermiddag werd een nieuwe – opmerkelijke – stap gezet op weg naar hopelijk nieuwe luisterende oren. De nieuwe plaat Happiness Is the Road is met een soort van shock & awe tactiek via downloads beschikbaar gesteld aan al die duizenden die ‘m reeds medio vorig jaar hadden gepre-ordered. Met het opmerkelijk verzoek om de dubbelelpee toch vooral maar te gaan sharen via p2p-netwerken. Een prachtige tegenstelling – zeker uit de mond van Lucy Jordache – manager van de band. Zei je downloaden dan kwam ze met een knuppel achter je aan. Pek en veren! Je mond werd met zeep gewassen.

Vanwaar deze 180 graden draai? Wel, de met ‘vriendelijke DRM’ uitgeruste drm-bestanden zorgen ervoor dat je een popupje te zien krijgt met een videoboodschap van de band zelf. Met vervolgens de keuze om een rechtenvrije versie van het nummer gratis te downloaden óf er wat voor te betalen. Wat de gek ervoor geeft. Het Radiohead-idee, zeg maar. Radiohead hanteerde echter een pull-strategie (gebruikers moesten naar een speciale website toe) en dat is voor een band van het kaliber Radiohead niet zo’n probleem. De actie van Marillion is gebaseerd op een push-tactiek: downloaders die geen intentie what-so-ever hebben om de website te bezoeken worden op deze wijze gedwongen om hun mailadres kenbaar te maken. Via een link krijgen ze dan alsnog de gewenste mp3. Ergo: Marillion heeft (hopelijk) een boel mailadressen erbij, waarvan in de toekomst misschien een heel klein gedeelte positief gaat reageren op mailings omtrent concerten, nieuwe releases, etc.

Het allerleukste van dit alles? HET IS EEN FUCKING BRILJANTE PLAAT!!!! Akkoord, Marillionfans hebben de neiging om op de eerste dag van een release nogal ongenuanceerd met superlatieven te gaan zwaaien, maar na een draaibeurtje of 10 kan ik inmiddels toch met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid melden dat de heren in het 30e jaar van hun bestaan (goh! echt? ja echt!) met een waar meesterwerk op de proppen zijn gekomen. Aangezien de band en de entourage eromheen me bijzonder na aan het hart liggen roep ik dan ook iedereen op om even naar http://www.musicglue.com/marillion te gaan. Voor een schamel e-mailadresje krijg je een geweldige plaat in je bezit. Via deze link kun je overigens gewoon de mp3’s downloaden. Mocht je thuis zijn in p2p-netwerken zoals Bittorrent: share dan ALLEEN de wma-bestanden en niet de mp3’s. Aub. Dank u.

Ps: de media pikken het verhaal ook op, zoals:
Nu.nl
Emerce
Marketingfacts

3 soundclips van het aanstaande 15e Marillionalbum ‘Happiness is the road’. Het belooft veel goeds; ze klinken op het eerste oor beter dan ’t vorige album. Met name Asylum Satellite 1 is wonderschoon… ‘We can see the madness perfectly from here’…